Γενικό ιστορικό πλαίσιο
Από το 1838, που υπογράφθηκε η εμπορική Αγγλοτουρκική συνθήκη, έως το 1909, την επανάσταση των Νεότουρκων, οι ευρωπαϊκές Δυνάμεις επέτυχαν την οικονομική διείσδυση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, που εκδηλώθηκε κυρίως στην παραλιακή ζώνη της Μικράς Ασίας, από την Κωνσταντινούπολη ως την Αττάλεια, εξασφαλίζοντας έτσι ένα χώρο παροχής πολύτιμων πρώτων υλών, άσκησης ελεύθερου εμπορίου και εκτέλεσης μεγάλων αναπτυξιακών έργων.
Η Μυτιλήνη, και γενικότερα η Λέσβος, ευρισκόμενη πολύ κοντά στα μητροπολιτικά κέντρα της Ανατολής, την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, δεν άργησε να συμπεριληφθεί στα όρια του γεωπολιτικού αυτού χώρου.
Η ανάπτυξη της Λέσβου άρχισε μετά το 1840 και έφθασε σε μεγάλη ακμή ανάμεσα στα 1880-1900 περίπου. Αφετηρία της αποτέλεσαν οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, γνωστές ως Tanzimat, οι οποίες, σε συνδυασμό με διάφορα άλλα προνόμια που είχαν εκχωρηθεί ήδη από τον περασμένο 18ο αιώνα εξασφάλισαν συνθήκες ζωτικής σημασίας για τον υπόδουλο ελληνισμό.
Η επαφή με τον δυτικό κόσμο επηρέασε όχι μόνο την οικονομία της αλλά και την κοινωνία γενικότερα, καθώς την εμπλούτισε με νέες αξίες, δομές και αισθητικά ρεύματα, που αποτυπώθηκαν στον τρόπο ζωής, στην τέχνη καν στην αρχιτεκτονική. Στη Λέσβο παρουσιάστηκε εντυπωσιακή αύξηση της αγροτικής παραγωγής ναυτιλίας και απαρχή της βιομηχανίας μετά το 1880.
Ανάμεσα στα 1880-1912 η Μυτιλήνη γνώρισε το απόγειο της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πνευματικής προόδου επί Τουρκοκρατίας.
Δύο φυσικές καταστροφές από πυρκαγιά στην πόλη της Μυτιλήνης, το 1814 και ειδικά το 1851, που έκαψε όλη την αγορά και μεγάλο μέρος της πόλης, συνέτειναν περισσότερο στην πολεοδομική και αρχιτεκτονική της ανασυγκρότηση, που παρατηρείται κατά το β' ήμισυ του 19ου αιώνα, παρά στο γενικότερο κλίμα απαισιοδοξίας και φυγής προς τη μετανάστευση.
Πολλοί Μυτιληνιοί έφυγαν από την Λέσβο για κάτι καλύτερο, όμως όπως αναφέρει ο Οικονόμου Τάξη η μετανάστευση δεν υπήρξε πάντοτε μόνιμη ή οριστική προς τις χώρες αυτές. Μετά την πάροδο κάποιων δεκαετιών και την ίδρυση εύρωστων επιχειρήσεων, οι μετανάστες, στην πλειοψηφία τους, επέστρεφαν στην πατρίδα τους για μόνιμη ή εποχιακή εγκατάσταση, κυρίως μετά το 1880, συνάπτονται γάμους με πλούσιες Μυτιληναίες. Με τα κεφάλαια τους ανέπτυξαν το εμπόριο και τη βιομηχανία , συνέβαλαν με δωρεές στην ανέγερση δημοσίων κτιρίων και έκτισαν περίοπτες κατοικίες, γνωστές και ως τα αρχοντικά της Μυτιλήνης.
Οι αρχιτεκτονικές φάσεις στην Μυτιλήνη χωρίζονται σε 3 περιόδους. Η επιλογή και ο διαχωρισμός των φάσεων δεν έγιναν τυχαία. Αφενός σχετίζονται με ιστορικά γεγονότα που επηρεάζουν την αρχιτεκτονική διαδικασία αφετέρου έγιναν σημαντικές αλλαγές στην ίδια την αρχιτεκτονική τns κατοικίας, που, ανάλογα με τη χρονική περίοδο, διατυπώνει διαφορετικές ανάγκες στέγασης, ανέσεων και εξοπλισμού, και δυνατότητες να τις εκφράσει αισθητικά και να τις αποδώσει κατασκευαστικά
Από το 1838, που υπογράφθηκε η εμπορική Αγγλοτουρκική συνθήκη, έως το 1909, την επανάσταση των Νεότουρκων, οι ευρωπαϊκές Δυνάμεις επέτυχαν την οικονομική διείσδυση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, που εκδηλώθηκε κυρίως στην παραλιακή ζώνη της Μικράς Ασίας, από την Κωνσταντινούπολη ως την Αττάλεια, εξασφαλίζοντας έτσι ένα χώρο παροχής πολύτιμων πρώτων υλών, άσκησης ελεύθερου εμπορίου και εκτέλεσης μεγάλων αναπτυξιακών έργων.
Η Μυτιλήνη, και γενικότερα η Λέσβος, ευρισκόμενη πολύ κοντά στα μητροπολιτικά κέντρα της Ανατολής, την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, δεν άργησε να συμπεριληφθεί στα όρια του γεωπολιτικού αυτού χώρου.
Η ανάπτυξη της Λέσβου άρχισε μετά το 1840 και έφθασε σε μεγάλη ακμή ανάμεσα στα 1880-1900 περίπου. Αφετηρία της αποτέλεσαν οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, γνωστές ως Tanzimat, οι οποίες, σε συνδυασμό με διάφορα άλλα προνόμια που είχαν εκχωρηθεί ήδη από τον περασμένο 18ο αιώνα εξασφάλισαν συνθήκες ζωτικής σημασίας για τον υπόδουλο ελληνισμό.
Η επαφή με τον δυτικό κόσμο επηρέασε όχι μόνο την οικονομία της αλλά και την κοινωνία γενικότερα, καθώς την εμπλούτισε με νέες αξίες, δομές και αισθητικά ρεύματα, που αποτυπώθηκαν στον τρόπο ζωής, στην τέχνη καν στην αρχιτεκτονική. Στη Λέσβο παρουσιάστηκε εντυπωσιακή αύξηση της αγροτικής παραγωγής ναυτιλίας και απαρχή της βιομηχανίας μετά το 1880.
Ανάμεσα στα 1880-1912 η Μυτιλήνη γνώρισε το απόγειο της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πνευματικής προόδου επί Τουρκοκρατίας.
Δύο φυσικές καταστροφές από πυρκαγιά στην πόλη της Μυτιλήνης, το 1814 και ειδικά το 1851, που έκαψε όλη την αγορά και μεγάλο μέρος της πόλης, συνέτειναν περισσότερο στην πολεοδομική και αρχιτεκτονική της ανασυγκρότηση, που παρατηρείται κατά το β' ήμισυ του 19ου αιώνα, παρά στο γενικότερο κλίμα απαισιοδοξίας και φυγής προς τη μετανάστευση.
Πολλοί Μυτιληνιοί έφυγαν από την Λέσβο για κάτι καλύτερο, όμως όπως αναφέρει ο Οικονόμου Τάξη η μετανάστευση δεν υπήρξε πάντοτε μόνιμη ή οριστική προς τις χώρες αυτές. Μετά την πάροδο κάποιων δεκαετιών και την ίδρυση εύρωστων επιχειρήσεων, οι μετανάστες, στην πλειοψηφία τους, επέστρεφαν στην πατρίδα τους για μόνιμη ή εποχιακή εγκατάσταση, κυρίως μετά το 1880, συνάπτονται γάμους με πλούσιες Μυτιληναίες. Με τα κεφάλαια τους ανέπτυξαν το εμπόριο και τη βιομηχανία , συνέβαλαν με δωρεές στην ανέγερση δημοσίων κτιρίων και έκτισαν περίοπτες κατοικίες, γνωστές και ως τα αρχοντικά της Μυτιλήνης.
Οι αρχιτεκτονικές φάσεις στην Μυτιλήνη χωρίζονται σε 3 περιόδους. Η επιλογή και ο διαχωρισμός των φάσεων δεν έγιναν τυχαία. Αφενός σχετίζονται με ιστορικά γεγονότα που επηρεάζουν την αρχιτεκτονική διαδικασία αφετέρου έγιναν σημαντικές αλλαγές στην ίδια την αρχιτεκτονική τns κατοικίας, που, ανάλογα με τη χρονική περίοδο, διατυπώνει διαφορετικές ανάγκες στέγασης, ανέσεων και εξοπλισμού, και δυνατότητες να τις εκφράσει αισθητικά και να τις αποδώσει κατασκευαστικά